-Kerstmis en het
Wintersolstitium-
Alan E. Donant
Ik heb duidelijke herinneringen aan de kerststalletje in onze kerk.
De ster, een baby in een kribbe die bij een maagd geboren wordt en vervolgens
in doeken wordt gewikkeld; de schaapherders, koningen die met goud, wierookhars
en mirre komen. Het is een prachtig verhaal, maar slechts twee evangeliën
vertellen het en ze vertellen niet hetzelfde verhaal want sommige
gebeurtenissen waarover ze vertellen kunnen zoals ze zijn beschreven niet
tegelijkertijd zijn gebeurd. Wat we in onze kerststalletjes in de kerk
aantreffen, en in ons geheugen hebben ingebouwd, is een combinatie van deze
twee evangeliën. Als het geen letterlijke geschiedenis betreft, kunnen we
onszelf afvragen wat we nu werkelijk vieren met Kerstmis?
Het is boeiend dat om het kerstverhaal beter te begrijpen kennis
over de kosmische klokken nodig is, want de viering is diepgaand verbonden met
het wintersolstitium. We vinden over de hele wereld bewijzen van kosmische
tijdwaarneming. Alleen al de Britse eilanden bevatten meer dan 900 formaties in
steen die als kosmische klokken dienen. Heel bekend is Stonehenge waaraan
wetenschappers een ouderdom van 5000 jaar toekennen.
Het is een grote kalender die precies een zomersolsitium van
vroeger aangeeft. In de laatste maanden van 1997 ontdekten archeologen in
Somerset Engelands grootste en meest complexe prehistorische tempel (*van hout
- CA) tot nu toe, twee keer de grootte van Stonehenge en misschien enkele
honderden jaren ouder.
In Ierland is een van Europese mooiste ‘doorgangsgraven’ in
Newgrange. Men denkt dat het bouwen ervan al in 3100 v. Chr. is begonnen.
Boven de ingangspassage is een doosvormige opening die op een lijn
ligt met de opkomende zon tijdens het wintersolstitium Op deze dag raken de
zonnestralen twintig minuten lang de grond in het centrum van het graf –
kruisvormige kamer in de heuvel van 6,5 bij 5,1 meter .
Wereldwijd kunnen voorbeelden van piramiden, tempels,
medicijnwielen formaties van stenen, en andere bouwwerken die als kosmische
klokken dienen, tot een onbekend aantal worden uitgebreid.
Waarom was de mens in de oudheid zo geïnteresseerd in het in kaart
brengen en op-tekenen van de banen van planeten en sterren, de solstitia en de
eveningen en waarom treffen we zo vaak lichtspleten aan die een specifiek punt
raken tijdens het winter- of zomersolstitium? De vier punten van het jaar die
worden aangegeven door de solstitia en eveningen worden ook wel de heilige
jaargetijden genoemd.
Over de wereld verspreid zijn er mysteriescholen geweest, en zullen
er altijd zijn, waar mensen leren hoe het heelal functioneert, over hun
verbondenheid daarmee en over de natuurlijke toestand van mededogen, harmonie
en evenwicht. Deze mysteriën kunnen in zeven fasen worden ingedeeld. De eerste
drie hebben betrekking op studie, discipline, en het in praktijk brengen van
wat men door studie heeft begrepen. Het kan vele levens duren voordat deze
eerste drie stadia zijn doorlopen. Na deze training ondergaan zij die heel wat
over de wetten van de natuur hebben geleerd en deze kennis in praktijk hebben
gebracht een transformatie in hun leven. Tijdens het wintersolstitium ervaren
ze bewust het proces van de dood en begrijpen dat deze eenvoudig een ruimere
vorm van leven betekent. Terwijl hun lichamen worden achtergelaten alsof ze
dood zijn, gaat hun bewustzijn door de processen van de dood en doorloopt het
de innerlijke circulaties van de aarde en van sommige planeten tot aan de
ingangspoort van de zon om daarna terug te keren. Als dit met succes wordt volbracht,
brengt deze gebeurtenis een leraar voort die het bewustzijn heeft ervaren
achter de wetten, die hij eerder was gaan begrijpen en waaraan hij zich
probeerde te houden.
Een tweede gebeurtenis in een stadium van de mysteriën vindt ook
plaats tijdens het wintersolstitium. Het gebeurt heel zelden, misschien niet
vaker dan eens in de 2000 jaar. Wanneer het nieuwe maan is en Aarde, Maan,
Venus, Mercurius en de Zon tijdens het wintersolstitium op één lijn staan, kan
een individu door een veel verhevener ervaring gaan. Hij of zij maakt een grote
rondgang door aardse en kosmische energieën, gaat daarbij het bewustzijn van de
zon zelf binnen en keert door de circulaties van de kosmos terug. De hele
ervaring neemt veertien dagen in beslag en, wanneer de kandidaat slaagt,
ontwaakt hij als een Boeddha of Christus.
Het overdenken van deze reeks gebeurtenissen biedt ons de
mogelijkheid om meer te begrijpen van het verhaal dat met Kerstmis wordt
verteld. Individuen die deze inwijdingen volbrengen worden ‘tweemaal-geborene’
en ‘maagdelijk geborene’ genoemd, omdat door deze ervaring de innerlijke god
tot ontwaking is gekomen en ze letterlijk opnieuw worden geboren uit hun eigen
geest. Als we naar de geschenken kijken die de wijze mannen voor het kindje
Jezus meenamen, zien we dat goud een symbool is voor de onvergankelijke gouden,
zuivere zon, het goddelijke bewustzijn. En de wierookhars en mirre? Deze werden
gebruikt voor het balsemen van de doden. Zelfs het wikkelen in doeken verwijst
naar het thema van de dood; de baby wordt ineen reep stof gewikkeld evenals bij
mummies het geval is. Is het niet boeiend dat iemand een pasgeboren baby dingen
geeft die betrekking hebben op zijn dood? Maar inwijding is een dood, de dood van het beperkte zelf. Deze geschenken zijn
toepasselijk voor de symboliek van de mysteriën, want de Christus wordt geboren
uit de dood van het alledaagse bewustzijn van de aspirant.
Elk van ons voelt de invloed van het wintersolstitium. Soms noemen
we het de druk van het jaargetijde, maar misschien zijn we ook gevoelig voor de
grote kosmische krachten die in het spel zijn. Tijdens dit seizoen ondergaan we
allemaal een nieuw begin, een nieuwe inwijding, wanneer de innerlijke god zich roert ook al is het maar in geringe mate.
En zonder een gevoel voor deze wonderbaarlijke inwijdingsmysteriën die in ons
kersverhaal worden beschreven, kan het een gebeurtenis worden die ver van ons
afstaat – maar dat is niet het geval. Het verhaal staat dichtbij ons, en we
zullen het elk jaar ervaren als de kosmische klok terugkeert tot het
wintersolstitium, waarbij zelfs de ergste beproevingen en ellende de zaden van
licht en overwinning in zich dragen.
Uit het
tijdschrijft Sunrise jan/feb 2001
***
Er bestaat geen gevaar,
dat onversaagde moed niet overwinnen kan.
Er bestaat geen
beproeving, waar vlekkeloze reinheid niet doorheen kan komen.
Er is geen moeilijkheid,
welke een krachtig denkvermogen niet te boven komen kan.
Voor wie overwinnend
omhoog gaan, is er een beloning boven woorden: het vermogen om de mensheid te
zegenen en te redden. Voor hen die tekort schieten, zijn er andere levens
waarin het slagen komen kan.
Diamanten (HPB) blz. 7
----------------------------------------------------------------------------------------------
Winterzonnestilstand, een
nieuwe geboorte
James A. Long
Ik zou willen dat we de ware betekenis van dit heilige jaargetijde
van de winterzonnestilstand beter konden begrijpen. Al is het gecommercialiseerd
en zit er veel uiterlijk vertoon aan vast, ik kan niet geloven dat de vele
miljoenen die aan de uiterlijke activiteiten deelnemen geen oog hebben voor de
wezenlijke innerlijke waarden. Ze voelen iets in de atmosfeer – want het zit in
de lucht; en ondanks de vrolijkheid en drukte waarmee het gepaard gaar, ziet de
natuur in deze tijd kans zelfs in het meest ontoegankelijke bewustzijn de
warmte van een goddelijke gedachte te brengen.
We weten iets van het kerstverhaal en de geboorte van een verlosser
in het licht van de oude wijsheid. De schuur of stal is de mysterieschool – de
school voor loutering, zelfdiscipline en zelfbeheersing – en de kribbe
vertegenwoordigt de majestueuze nederigheid die aan iedere ‘geboorte’ in het
licht voorafgaat en daarop volgt. Wanneer de grote inwijding plaatsvindt, zijn
er helpers en wakers aanwezig die, net als de herders, uiting geven aan hun
vreugde als de tijd daar is. Het christelijke verhaal van Jezus die in een
kribbe werd geboren is prachtig, maar er is zoveel meer te begrijpen omdat het
hele verhaal symbolische is.
Tijdens de winterzonnestilstand ondergaat ieder aan ons een nieuwe
geboorte. De natuur zelf heeft de deur geopend en het is aan ons de open deur
te zien en een stap vooruit te doen.
In het grotere gebeuren betekent dat wat plaatsvindt tijdens de
inwijdingsperiode, bekend als de Grote Geboorte, veel meer dan een zegen voor
de mensheid. De Hoeders van de mensheid hebben op verschillende tijden in het
verleden en in velerlei graden de beproevingen en inwijdingen van de heilige
jaargetijden ondergaan, in het bijzonder deze. Deze Hoeders zijn de pelgrims
die vele eeuwen geleden het besluit namen het pad van mededogen te volgen. Dat
is de reden dat zij Hoeders zijn en dat wij met hen het verwachtingsvolle
verlangen delen dat bij deze bijzondere tijd hoort.
Er zijn twee verschillende inwijdingen die tijdens de
winterzonnestilstand kunnen plaatsvinden, afhankelijk van die tijd en het
individu. De ene, die de kleinere kan worden genoemd, is die van de initiant
die het recht heeft verworven de inwijding te ondergaan die hem toestaat tot de
portalen van de zon te reizen en, bij welslagen, iets te ervaren van de
essentie van de zonnegodheid, en na drie dagen weer terug te keren.
Deze inwijding is niet zo groot als die welke iedere 2160 jaar
plaatsvindt, al is ze naar onze maatstaf wel groot. Het is duidelijk dat er,
naar analogie, andere inwijdingen moeten zijn van geringe intensiteit, die tot
aan u en mij reiken. Deze kleinere inwijdingen hebben geen formeel karakter,
maar wel grote invloed. Ze maken deel uit van de natuur en van ons, omdat we in
ons gewonen dagelijkse leven ons voorbereiden op de inwijdingservaringen, en daar
in zekere mate aan deelnemen, van hen die uitverkoren zijn voor de formele
beproeving in een of ander heilig jaargetijde.
Tijdens de winterzonnestilstand ondergaat ieder van ons een
wedergeboorte: onze daden en gedachten in het afgelopen jaar vormen de schoot
waaruit deze nieuwe geboorte plaatsvindt. Dat gebeurt ieder jaar. Voor hen die
de grote inwijding ondergaan is dat een verheven kans. Naar de mate dat we dat
begrijpen zullen we, door de stroom van gedachten die door ons bewustzijn gaat
inzien dat ons eigen hogere zelf, de godheid in ons, ons erop voorbereidt eens
die stap te doen. Naar gelang we hierover nadenken, zal de heilzame invloed
ervan zich over de hele wereld uitstrekken.
Dit heilige jaargetijde zou haar hoogtepunt kunnen bereiken in een
ware epifanie [verschijning van een god] voor ieder die zelfs maar een deel van
zijn lagere en egoïstische gedachten offert op het altaar van zijn hogere zelf.
Als we het kerstverhaal niet alleen zien als een symbolisch verhaal van wat
ieder mens in de verre toekomst zal worden, maar als een belofte van wat hij nu
hier in geringe mate kan ervaren, dan zullen we ontdekken dat we in de
verborgen schuilhoeken van onze ziel meer dan eens door het dal van een
dagelijkse inwijding zij gegaan. Als we slagen, weten we dat de zielenpijn ons
paspoort vormt tot vreugde – die diepe innerlijke vreugde die niet alleen ons
eigen leven raakt, maar die overal het leven van anderen ten goede beïnvloed.
De hogere inwijding, die in elke Messiaanse cyclus van 2160 jaar
plaatsvindt, is een van de mooiste ervaringen om over na te denken. In de
kleinere inwijding bevrijdt de initiant zich van zijn vier lagere beginselen,
zodat de drie hogere op weg gaan naar de portalen van de zon, om dan terug te
keren. Maar in de grotere inwijding heeft de initiant het vermogen verworven
bewust de monade te bevrijden, zodat die langs het spirituele magnetische pad
van de planetaire sferen kan reizen om een te worden met het hart van de zon.
Na veertien dagen keert hij terug als een ‘tweemaal geborene’, een Bodhisattva,
een verlosser, een Christus. De Ster van Bethlehem zou het teken kunnen zijn
geweest van een Grote Geboorte, ongeveer tweeduizend jaar geleden, een
goddelijk pad dat de monade kan gaan van de Aarde naar de Maan, naar Venus,
naar Mercurius, naar de Zon.
Als we ons verdiepen in de esoterische kennis van alle geschriften,
beginnen we de kerstliederen te begrijpen die in dat jaargetijde worden
gezongen. Misschien zien we duidelijker en beseffen we innerlijk wat er
oorspronkelijk schuilging achter het lied ‘Heard, the Heralds Angels Sing’’ [Luister
naar wat de engelen verkondigen], en achter de symboliek van de drie Wijzen en
de Ster van Bethlehem.
Is het zo verwonderlijk dat iedere grote leraar zo de nadruk legt op
de kleine dingen, onze eenvoudige gedachten en daden? Geen Bodhisattva, geen
Christus zou deze inwijding met succes kunnen doorstaan als die niet het gevolg
was van een lange keten van kleine gedachten en daden, die culmineren in het
punt waarop hij zich voor allen offert op het altaar. Het is inderdaad een tijd
van vreugde, ware vreugde, omdat we een klein bewust aandeel hebben in deze
kosmische daad.
Uit het tijdschrijft
Sunrise jan/feb 1990.
--------------------------------------------------------------------------------
“Angst, discipel, doodt de wil en houdt elke handeling tegen.
Als de pelgrim tekortschiet in de deugd sila,
struikelt hij en verwonden karmische kiezelstenen zijn voeten op het rotspad.”
HPB. Stem van de Stilte: sub-titel ‘ de 7
poorten’ Blz.41.
"Alle
gemythologiseerde natuurprocessen, zoals winter en zomer,
de schijngestalten van de maan, regenseizoenen enzovoort,
zijn geenszins allegorieën van deze objectieve ervaringen.
Het zijn integendeel symbolische uitdrukkingen van het innerlijke
en onbewuste drama van de ziel, dat via de weg van de projectie,
dat wil zeggen gespiegeld in natuurverschijnselen,
voor het menselijk bewustzijn toegankelijk wordt."
(C.G. Jung )
Extra uitgave vanuit TVN-Centrum Omg. Assen 2012
Kerstklokken
Hoor, de zilv’ren klokken
luiden
In het somber uur der
nacht;
Wat haar toongalm mag
beduiden?
Wel, wanneer de klokken
luiden
Wordt de dageraad
verwacht.
Niet in duister meer te
dwalen
Langs des Levens
kronkelpaden
Hoeft de zwerver, want de
stralen
Van den morgen
zegepralen.
Zie het licht is opgegaan!
’t Is het Licht van ’s
werelds Hoeders,
’t Heilig vuur van
Liefde’s macht;
’t Is de stem der Oud’re
Broeders. –
Hoort nu allen, vaders,
moeders,
Naar hun woorden, wijs en
zacht.
Hoor, de zilv‘ren klokken
luiden
In het somber toongalm
mag beduiden?
Wel, wanneer de klokken
luiden
Wordt de dageraad
verwacht.
(Melodie:’Uit
de verte klink een klokje’, enz).
Blz.36 Lotus Liedjes. Theosofisch Genootschap
(Point Loma)
“Muziek is de zang der ziel”
KATHERINE
TINGLEY.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------